Главная » 2012 » قاڭتار » 22 » اللاعا جاقىندووبۇ جە ازعىرىقتى(شايتاندى) تاقىمدووبۇ؟
21:09
اللاعا جاقىندووبۇ جە ازعىرىقتى(شايتاندى) تاقىمدووبۇ؟

اللاعا جاقىندووبۇ جە ازعىرىقتى(شايتاندى) تاقىمدووبۇ؟
- ەلىبىزدىن قۇرمان ايتتاعى ۅكسۉكتۅرۉنۅ قاراتا
ايدارقۇلتەگىن ن. و
اسسالومۇ الەيكۇم، ۇرماتتۇۇ وقۇرماندار، سىزدەرگە جاراتقاندىن بەيپىلدىگى جانا بەرەكەسى بولسۇن! كەلە جاتقان قۇرمان ايتىڭىزدار مەنەن!
قىرعىز ەلى مۇسۇلمان ۇلۇتتار قاتارى قىرعىزىيادا(قىرعىزىستان)، جۇڭگودو، ووعانىستان جانا ورتو ازئيانىن باشقا ەگەمەن ماملەكەتتەرىندە جاشاپ كەلەت. بئز بۇل ماقالادا جۇڭگو شئنجاڭ قىرعىزدارىنداعى قۇرمان ايتتى مايرامدوو سالتىنا قاراتا قىسقا ساباق سۅز قىلماقپىز.
ار بئر ۇلۇتتۇن ۇلۇتتۇق ىدەيولوگىياسىندا دئندىن ەەلەگەن وردۇ ۇلۇتتۇق ىدەيولوگىيانىن تۉپكۉ دۉمۉرۉنۅ چاتىشىپ تۇرات.ايتالى: مۇسۇلمان ۇلۇت قاتارى، قىرعىز ەلىنىن ۅلۉم-جئتىم( ۅلۉمدۅ مەيلى كىم بولبوسۇن، ئسلام دئنى ەرەجەسى بويۇنچا نامازى تۉشۉرۉلۅت)، توي-توروپو،( كىم بولبوسۇن، مولدوكەلەرگە نىكە قىيدىرات)باردى-كەلدى، دۉينۅ تاانىم، وي-جورومول ... سىياقتۇۇ تۉركۉن قىيمىلدارىنا دئن ەرەجەسى بەلگىلۉۉ قالپتا جۇۇرۇلۇپ، ۇلۇتتۇن قانچا قىلىمدىق دۉينۅ تاانۇۇ، جاشوو- تىرچىلىك، سالت-ساناا اداتىنا بئر كەلكىلەشىپ جۇۇرۇلۇشۇپ كەتكەن. مۇنۇ بئر ۇلۇتتۇن مادانئيات سىستەماسى، مۉنۅز سىستەماسى، ۅزدۉك ەرەكچەلىگىنەن مۉلدۅ اجىرىم قارووعو بولبويت. مىنداي جۇۇرۇلۇشۇۇ قانچا قىلىمدىق تارىحئي قاتماردا ۇلۇتتۇق باربولۇۇچۇلۇققا ايقالىشىپ كەتكەندىكتەن، ۇلۇتتۇق ىدەيولوگىياعا دئنىي ىدەيولوگىيا باارى بئر ۅز تااسئرىن جاشىرۇۇن جە تىكەلەي تىيگىزىپ تۇرات.
ەمى بئز مۇسۇلماندارعا عانا تىيەشەلۉۉ ناقتا دئنىي مايرام بولعون <<قۇرمان ايت>> مايرامىنىن بىزدە ۅز نۇعۇنان تايىپ، <<قۇرمان ايتتىق>> قاسىيەتىنەن اجىراپ، ئچىپ- ىلجىپ، داربىعان ازعىرىق كۅڭۉل اچۇۇعا ايلانىپ باراتقانى جۅنۉندۅ سۅز قوزعويبۇز.
<<قۇرمان ايت >>- ازعىرىق كۅڭۉل اچۇۇ ەمەس، جاراتقانعا جاقىندوو، رۇحانئياتتى تازارتۇۇ
ئسلام دىنىندە قۇرمان ايت ناقتا تااسىن ەرەجە مەنەن ۅتۉۉچۉ دئنىي مايرام. مۇنۇ نوورۇز سىياقتۇۇ ۇلۇتتۇق مايرامداردان اجىرىمدۇۇ تۉشۉنۉشۉبۉز كەرەك. قۇرمان(قۇربان)- ارابچا سۅز بولۇپ، قىرعىزچا ماانئسى <<جاقىندوو، جاقىن بولۇۇ>> . ايت - ارابچا سۅز بولۇپ، ماانئسى << الما كەزەك، قايتالانۇۇ>>نۇ بىلدىرەت. دەمەك، قۇرمان ايتتىن ماانئسى- ارجىلى قايتالانىپ كەلگەن كۉندۅ جاراتقانعا جاقىندوو بولۇپ سانالات. ال ەمى، بئزدىن كەە بئر جاراندار قادىرەسە، ۅزۉن مۇسۇلمان ەسەپتەشسە دا، قۇرمان ايت كەزىندە بئر بۅلۉك جاراندار ايت نامازىنان كەلىپ ەلە، ايتتاشۇۇنۇ اراق مەنەن باشتاعانى ادات بولۇپ باراتات. اراق مۇسۇلماندارعا ارام دەپ(چوچقو، ئتتىن ەتىندەي ەلە)، قاتاڭ تىيۇۇ سالىنعان. << ەي ، ىيماندۇۇلار، اراق ىچۉۉ، قۇمار وينوو، بۇددارعا باش ۇرۇۇ، تۅلگۅ وقتورۇ مەنە تۅلگۅ سالۇۇ شايتاندىن ئشى، بالئت ىشتەر سانالات. باقىتقا ەە بولۇش ۉچۉن، شايتاندىن ىشىنەن الىس بولۇڭۇزدار!>>(قۇران كەرىم: مائدا سۉرۅسۉ، 90 -ايات) دەپ، جاراتقان ەگەبىز ىيىق كىتەپتە ادامزاتىنا ۉندۅۅ مەنەن قايرىلات. كەە بئر جاراندارىبىز قۇرمان ايت، وروزو ايتتا اراق قۇيباسا ايت قاتارى ەسەپتەبەس بولۇپ قالدى. دەمەك، بىزدە ەكى ايتتىن ۅز نۇعۇنان بۇرمالانعان ەلەسى عانا قالدى.
قۇرماندىق چالۇۇ(جاراتقانعا جاقىندوو) تەە ادام اتا زامانىنان ەلە پارىز بولعون. << ال كەزدە ەكۅۅ اللاعا جاقىندىق ۉچۉن قۇرماندىق چالعان بولۇچۇ.وشوندو بىرۅۅنۅن قابىلدانىپ، ەكىنچىسىنەن قابىلدانباعان ەلە. (قۇرماندىعى قابىلدانباعان قابىل): البەتتە، مەن سەنى ۅلتۉرۅمۉن، دەدى. اندا (ابىل): اللاا سۅزسۉز تاقىبالاردىن قۇرماندىعىن قابىل الات، دەدى>>.(قۇران كەرىم: مائدا سۉرۅسۉ، 27-ايات) قۇراندا ايتىلعانداي، ادام اتانىن ەكى ۇۇلۇنان (قابىل جانا ابىل) بەرى ەلە، قۇرماندىق چالۇۇ ۇلانىپ، ئبرايىم پايعامباردىن دوورۇنا جەتتى. مۇسۇلمان بالاسىنا ىراسمئي تۉردۅ اللااعا جاقىنداپ، قۇرماندىق چالۇۇ- ۇشۇل ئبرايىم پايعامبار دوورۇنان باشتاپ مىيزامداشتى. سەبەبى، اللا تاالا بۇيرۇق بەرىپ، ايان ارقىلۇۇ ئبىرايىم پايعامبارعا جاراتقانعا جاقىندوو ۉچۉن، ۅز بالاسى ىسمايىلدى قۇرماندىققا چالۇۇنۇ تابىشتادى. جاراتقانعا ىيمانى بەكەم ىسمايىل اللاانىن بۇل ايانىن ۇققاندا، قۇرماندىق چالىنىپ، جانىن قىيۇۇعا چىن پەيىلىنەن ىراازى بولۇپ: << اندا، مەنى ەچ اياباي قۇرماندىققا چالا بەر، اللااعا توبەكەل قىلچى، اتا>> دەيت. وشەنتىپ، قۇرچ ماكىنى ئبىرايىم پايعامبار بالاسى ىسمايىلدىن مويۇنۇنا سۉرتۅت. بئروق، اللاانىن امئرى مەنەن ۇشۇنچالىق قۇرچ ماكىنى قانچا كۉچۅنۉپ سۉرتبۅسۉن تاقىر ەلە ۅتپۅي قويوت. بۇل- اللاانىن ئبىرايىم پايعامباردىن نەەتىن سىناپ، اللاانىن بۇيرۇعۇن اتقارۇۇدا قارەگىندەي بالاسىن قىلچالىق ەكىلەنبەي قۇرماندىققا چالۇۇعا بارعانىنا ىراازى بولعونۇنان ەلە. اللاا سىنووعو چىن ىقىلاستۇۇ بولعون ئبىرايىم پايعامبارعا:<< ەي، ئبىرايىم، چىن ەلە، تۉشۉڭدۉ چىنعا چىعاردىڭ. شەكسىز، ىزگى ئش ىشتەگەندەردى ۇشۇندايچا سىنايبىز. چىنىندا ەلە، بۇل بئر تااسىن سىنوو بولۇچۇ. انى بئر چوڭ قۇرماندىققا ايرىباشتادىق. اعا كىيىنكىلەر اراسىندا(جاقشى داڭق) قالتىردىق>>، دەدى.(ساففات سۉرۅسۉ، 104-108 ايات)وشەنتىپ، جانناتتان قوچقور تۉشۉرۉلۉپ، انى ىسمايىلدىن وردۇنا قۇرماندىق چالۇۇعا بۇيرات. انانسوڭ، اجىعا بارعاندارعا قويدۇ قۇرماندىققا چالۇۇ سۉننۅت بولو باشتاپ، پايعامبارىبىز دوورۇنا چەيىن(ەرانىن 6-قىلىمى) ۇلانىپ كەلگەن. پايعامبارىبىز مۇحاممەد(اعا اللاانىن ىيگىلىگى مەنەن سالامى بولسۇن) حئجىرىيانىن 2- جىلىنان تارتا اجىلىقتان تىشايىن، قاراپايىم مۇسۇلماندارعا دا قۇرماندىق چالۇۇنۇ مىلدەت قاتارى تابىشتاپ، وشوندون تارتا، ايت نامازىن وقۇۇ جانا قۇرماندىق چالۇۇ ار بئر مۇسۇلمان بالاسىنا ۋاجئپ(اتقارۇۇچۇ مىيزام) بولۇپ بەلگىلەندى. اللاا: <<ناماز وقۇ جانا قۇرماندىق چال>>(كاۋسار سۉرۅسۉ،2-ايات) دەگەن بۇيرۇعۇ مەنەن مۇسۇلمان جارانىنا قۇرماندىق چالۇۇنۇن ۋاجىپتىگىن تابئيالاپ تۇرعان بولسو،
پايعامبارىبىز مۇحاممەد(اعا اللاانىن ىيگىلىگى مەنەن سالامى بولسۇن):<< كىمدە- كىم مۉمكۉنچۉلۉگۉ جەتىپ تۇرۇپ قۇرماندىق چالباسا، بئزدىن ناماز وقۇۇچۇ جەرىبىزگە جاقىنداباسىن>> دەگەن حادئسى مەنەن قۇرماندىق چالۇۇنۇن زارىلدىعىن تاقىيت. البەتتە، قۇرماندىق چالۇۇ اللاعا بولعون رۇحانئي قۇلچۇلۇق مەنەن، جاراتقانعا جاقىندوو مەنەن عانا ۅز وردۇن تابات. قۇرماندىق زات ەمەس، اللاعا بولعون ىزگى رۇح، نەەت عانا قۇرماندىقتى دۇرۇس جەرىنە جەتكىرمەك. << ۇنۇتپاڭىزدار، الاردىن(قۇرماندىق مالدىن)ەتى دا، قانى دا ەچ قاچان اللااعا جەتپەيت. اعا(اللااعا) جەتۉۉچۉ جالعىز نەرسە - جۉرۅكتۅرۉڭۉزگۅ ۇيالاعان تاقىبالىق!(اللااعا ۇرمات كۅرسۅتكۅن ىزگى ادەپ،ىشتەر)>>(حاج سۉرۅسۉ، 37-ايات) دەپ اللاا ىيىق كىتەپتە ايتىپ تۇرات.
قۇرماندىق چالۇۇ بۇل 4 شارتقا تولعون ادامعا ۋاجئپ دەپ تابىلات:
1. مۇسۇلمان بولۇۇسۇ
2.قۇرمان ايت ماالىندا جولووچۇ بولبوعون كىشى
3. اقىل-ەسى تولۇق، بارالىنا تولعون ادام بولۇۇسۇ
4. ۅزۉنۉن نەگىزگى مۇقتاجدىقتارىنان تىشايىن ال نئساپ ۅلچۅمۉندۅ زاتتىق قارجىعا ەە بولۇۇسۇ كەرەك(نئساپ ۅلچۅمۉ- 85 گرام التىن جە انىن نارقىنا تەڭ اقچا)
پايعامبارىبىز مۇحاممەد(اعا اللاانىن ىيگىلىگى مەنەن سالامى بولسۇن) بئر حادىسىندە ايتات:<< ادام بالاسى قۇرمان ايت كۉنۉ(قۇرماندىق چالىپ)قان اعىزۇۇدان دا سۉيۉكتۉۉ باشقا ئش مەنەن اللاعا جاقىنداعان ەمەس. قانى اعىزىلعان مال قىيامات كۉنۉ مۉيۉزدۅرۉ، تۇياقتارى جانا جۉندۅرۉ مەنەن كەلەت. اعىزىلعان قان جەرگە تامباي جاتىپ، اللا تاالانىن الدىندا چوڭ ماقامعا(داراجا) جەتەت. اندىقتان، قۇرماندىقتارىڭىزداردى كۅڭۉلدۅن ىراازى بولۇپ چالىڭىزدار>> .
قۇرماندىققا چالىنۇۇچۇ مالدار: قوي، ەچكى، ۇي، تۅۅ(جىلقى، قاناتتۇۇلار قۇرماندىققا جارابايت). ەچكى، قوي بئر جاشقا تولعون بولۇۇسۇ(قوي سەمىز، چوڭ بولسو، 6 ايلىق بولسو دا بولو بەرەت، ار قانداي قۇرماندىق مال سوقۇر، وورۇعان، تۅكۅر سىياقتۇۇ كەمتىك مال بولسو جارابايت)، ۇي ەكى جاش، تۅۅ بەش جاشقا تولعون بولۇۇسۇ كەرەك. ۇي، تۅۅ ار بئرى 7 ادامدىن قۇرماندىعىنا جارايت.
وروزو ايتتا ايت نامازىنا بارۇۇدان مۇردا ناشتالاپ الىپ جۅنۅسۅك، ال ەمى، قۇرمان ايتتا ەرتە مەنەن ايت نامازىنا بارۇۇدان مۇردا ووز بەكىتىپ(وروزو قارماپ، بۇل قىسقا مۅۅنۅتتۉۉ وروزو، بئر كۉندۉك وروزوعو تەتە)، ايت نامازىنان كەلىپ، قۇرماندىق مالدىن ەتى مەنەن ووز اچۇۇ، البەتتە، ۉلگۉلۉۉ مۇسۇلمان ادەپتەرىنەن. << پايعامبار الەيسالام وروزو ايت كۉنۉ ناشتالاباي نامازعا جۅنۅگۅن ەمەس، قۇرمان ايت كۉنۉ نامازدان قايتپاعىچا ناشتا قىلچۇۇ ەمەس>>.(ئبنى ماجە جانا تئرمىزىي)ۅتۅ كۅپ االىمدار ايت نامازىنا بارۇۇدان مۇردا جۇۇنۇۇنۇ مۇستاحاب(جاقشى ئش) دەپ قاراعان. دەمەك، ايت نامازىنا جۇۇنۇپ-تارانىپ، اتىر سەبىنىپ(البەتتە، ئسلامدا ەركەك اتىر سەبىنەت، ايالعا اتىر سەبىنۉۉ دۇرۇس ەمەس)، ەڭ جاقشى كىيىمدەرىن كىيىپ، انان بارۇۇسۇ كەرەك. ايت كۉنۉندۅ تەكبىر ايتۇۇ كۉچتۉۉ سۉننۅتتۅردۉن بئرى. مۇسۇلمان ادام ايت نامازىنا بارعانعا چەيىنكى جولدو جانا ايت بۉتكۅنگۅ چەيىن(ايت نامازىنان ۉچۉنچۉ كۉنۉ دىگەرگە چەيىن) تەكبىر ايتىپ، اللاانى ەستۅۅ، داڭقتووعو مىلدەتتۉۉ. تەكبىر مىنداي: << اللاۇ اكبەر، اللاۇ اكبەر، لا ئلاحا ئللاللاۇ ۋاللاۇ اكبەر. اللاۇ اكبەر ۋە لئللائل حامد>>. ايت نامازىنان قايتقاندا، جولدۇ ۅزگۅرتۉپ، باشقا جول مەنەن قايتۇۇ جاقشى.<< پايعامبار الەيسالام ايت كۉنۉندۅ جولۇن ۅزگۅرتۉۉچۉ>>.(بۇحارئي) جانا باشقا بئر حادىستە:<< پايعامبار الەيسالام ايت نامازىنان قايتۇۇدا بۅتۅن جول مەنەن قايتۇۇچۇ>>دەلىنەت.(ئمام احمەد جانا مۇسلئم). البەتتە، قۇرمان ايتتا مۇرداعى ارازداشىپ قالعان ادامداردان كەچىرىم سۇراپ، مامىلەسىن جاقشىلوو، كەدەيلەرگە قايرىمدۇۇلۇق كۅرسۅتۉۉ دا رۇحانئي ىزگى ادەپتەر قاتارىندا، ايت كۉندۅرۉندۅ بولۇۇعا تئيىش قىيمىل. اللاا تاالا: << سەن كەچىرىمدۉۉ بولۇۇ جولۇن قارمان، جاقشىلىققا بۇيرۇ، نااداندارعا تەڭەلبە>>(ائراف سۉرۅسۉ،199-ايات) دەپ، ادام بالاسىنا مۉمكۉندۉكتۉن بارىنچا كەچىرىمدۉۉ بولۇۇنۇ، ەڭ ىزگى مورالدۇۇلۇقتۇ تابىشتايت. انان، قۇرماندىق مال سويۇلۇۇچۇ ماال داعى ورچۇندۇۇ. قۇرماندىقتىن، قۇرمان ايتتىن ەمنە ەكەندىگىن تۉشۉنبۅگۅن كەە بئر جاراندار، بولۇپ دا بىيىك قاباتتا جاشووچۇلار قۇرماندىق چالدىم دەپ، اي باشى كۉنۉ ەلە مالدى سويۇپ باشتاعانى شۇمدۇق. انىسىن، ايت نامازىنان كىيىن قاربالاس بولعونۇ جە ۇباقىتتىن تارتىش بولۇپ كەتەرىنە شووتۇپ، كۉن مۇرۇن سويۇپ باشتاعانى اربىپ بارات. ئسلام ەرەجەسىندە، قۇرماندىق چالۇۇنۇن ۇباعى: ايتتىن بئرىنچى كۉنۉ ايت نامازىنان كەلگەندەن كىيىن باشتالىپ، ايتتىن ۉچۉنچۉ كۉنۉ دىگەر نامازىنا از قالعانعا چەيىن ۉچ كۉن ىچىندە قۇرماندىق چالۇۇعا بولوت. ايت نامازىنان مۇردا، اي باشى كۉنۉ سويۇلعان مال قۇرماندىققا ەسەپ بولبويت. ال كەرەك بولسو دەمەيكى ەلە سويۇپ جەچۉۉ مال. دەمەك، ماالىندا قۇرماندىق چالۇۇ عانا قۇرماندىق مالدىن وردۇن باسات. قۇرماندىق چالىنعان مالدىن ەتىن ۉچ ۉلۉشكـۅ بۅلۉپ، بئر ۉلۉشۉن كەدەيلەرگە قايرىمدۇۇلۇق ۉچۉن تاراتىپ بەرۉۉ، بئر ۉلۉشۉن تۇۇعان-ۇرۇق، قوڭشۇ، دوس-جارانعا(باي بولسو داعى) تارتۇۇ قىلۇۇ، بئر ۉلۉشۉن ۅزۉ جەگەنگە قالتىرۇۇ بۇل ئسلام ادەبىنەن بولۇپ، رۇحئي تازالانۇۇعا جان دۉينۅڭۉزدۉ باعىتتاماق...
كەل جاراندار، مۇسۇلماندىق تازا جان دۉينۅبۉزگۅ بارالى
بئز ەمنە بولۇپ باراتابىز؟ نۇقۇرا دئنىي مايرام بولعون، رۇحانئي تازالانۇۇ بولعون، كەچىرىمدۉۉلۉك، قايرىمدۇۇلۇق، جان دۉينۅ ىزگىلىگىنە جەتەلەگەن، جاراتقانعا جاقىندوو باشقى باعىت بولعون ەكى ايتىبىزدى(وروزو ايت، قۇرمان ايت) قاندايىنچا بۇرمالاپ سالۇۇعا باردىق. ۇشۇل ىيىق كۉندۅردۅ داستورقونۇبۇزدۇن بەرەكەسىن اللاا <ارام>دەپ تىيۇۇ سالعان جئندى سۇۇ(اراق) كەتىرىپ سالبادىبى؟ جئندى سۇۇ باقايداي اقىلىن ايتار ساقالدۇۇ كىشىلەرىبىز، ويچۇلدارىبىزدىن ساقالىنان ۇشۇل ىيىق كۉندۅ دا قۇيۇلۇپ تۇرسا، قانىكەيدەي قادىرلۇۇ ايالداردىن ەتەكتەرى اراققا مالىندى، ەل دەگەندە ەت- بەتىنەن كەتەر، التى سان اتپاي ەلگە كەرەگى تىيەر ازاماتتاردىن ايت كۉنۉ ارام سۇۇ تولتۇرۇلعان كەسەلەردەن اقىلى اينىپ، باشى تۇماندادى. بئز جاراتقانعا جاقىندووچۇ رۇحانئي ازىققا سۇعارىلعان ىيىق ايت كۉنۉن جئندى سۇۇ مەنەن شايتان ويۇنعا ايلاندىرىپ الدىق. انان ۇشئنتىپ، قانتئپ ايت ۅتكۅردۉك دەيبىز؟ قانتئپ ۅزۉبۉزدۉ مۇسۇلمان قاتارى ەلەستەتەبىز؟ قانقور چىڭگىزحان قان تامعان قىلىچى مەنەن باعىندىرا الباعان قىرعىزدىن قايراتتۇۇ رۇحانئياتىن بئر كەسە، بئر قۇمارا جئندى سۇۇ كىرچالعان، تۇمانداعان جان دۉينۅگۅ قاراي باعىندىرىپ كەتسە بولوبۇ؟ انىن كۅۅنۉ، مۇنۇن كۅۅنۉ دەدىك، كۅۅن ايادىق. اقىندارىبىز:<< اراقتى ىچپەيلى>> دەپ زىيالىلارىبىز:باارىن قىلعان اراقكەچتىكتىن زالالى، دەپ، اتۇۇلدارىبىز: اراق، الىس كەتسىن دەپ، اقساقالىبىز: تاشتاعىن بالدار اراقتى دەپ... ايتور، كۅپ ەلە ۇرااندادىق. انان :...كۅۅنۉ ەكەن، بئردى الىپ قويويۇن...، دەپ، قايرا ەلە وشول جئندى سۇۇدان مەەرىبىزدى ۉزبۅدۉك. ۇشۇل ىيىق كۉندۅ جئندى سۇۇدان وولاق بولۇپ، بئر تازالانىپ الساق قانتەت؟ انسىز قۇرماندىعىبىز قابىل بولبوس. رۇحانئياتىبىز تازالانباس. ەكى ايت- ارامدان وولاق بولعون ىيىق كۉن. بئزدىن باعىت: اللاعا جاقىندووبۇ جە ازعىرىقتى(شايتاندى) تاقىمدووبۇ؟
2012-جىل.22-قاڭتار، قاقشاال

Просмотров: 375 | Добавил: nur | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]
كىرۉۉ قاالعاسى
كۉن ساناق
«  قاڭتار 2012  »
دۉشەشابەجۇئشجە
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031
جازما قامپام
جايىتىم جاقتىبى ، جارىقتىق؟
قانداي بااڭىز بار بولدۇ ەكەن؟
جالپى باا: 2
دوستۇق جالعانۇۇ




جالپى ەسەپ

تور جەلەدەگى ادام : 1
جولووچۇ : 1
مۉچۅ: 0